Zo zien de plannen er uit voor de nieuwe buurt op de plek van zorgcentrum Alphonsus in Mierlo-Hout

HELMOND – Zo’n tweehonderd nieuwe huurwoningen, waarvan een deel in een toren aan de Hoofdstraat in Mierlo-Hout. Een autovrije kloostertuin, veel groen en een parkeergarage bij de Houtse Parallelweg. Het nieuwe plaatje voor het terrein waar nu nog woonzorgcentrum Alphonsus staat is getekend.

Artikel in ED van Bianca Clerx, 30-10-20

Savant Zorg, Woningstichting Compaen en QliQ Primair Onderwijs werken al een paar jaar samen met projectleider Alex Sievers van Beyond Now aan een plan voor een nieuw dorpshart voor Mierlo-Hout. Het stedenbouwkundig plan is in concept klaar. Alphonsus maakt plaats voor een nieuw buurtje.

Specifieke zorg

Naast supermarkt Jumbo is een appartementencomplex van acht hoog ingetekend. Andere gebouwen tellen drie of vier verdiepingen. In totaal komen er zo’n tweehonderd woningen in allerlei soorten, maten en prijsklassen voor mensen met en zonder zorgvraag. Savant en Compaen gaan ze verhuren. 

De traditionele verpleegafdelingen verdwijnen grotendeels; mensen gaan in appartementen wonen en krijgen daar de nodige zorg. Voor mensen met dementie komen er verschillende woningen, ingericht voor de specifieke zorg die deze groep nodig heeft. Daarnaast is er in het gebied ruimte voor kantoren en zorgbedrijfjes zoals een fysio- en podotherapeut.

Zicht op de kloostertuin van de nieuwe buurt in het centrum van Mierlo-Hout.
Zicht op de kloostertuin van de nieuwe buurt in het centrum van Mierlo-Hout. © JYB architecten

Sievers realiseert zich dat die hoogbouw middenin de Helmondse wijk misschien wat massaal kan overkomen. ,,Er komen meer woningen dan er nu zijn, maar er komt ook meer groen. Het wordt voller maar er komt ook meer diversiteit. Aan de Hoofdstraat wordt alles opengebroken, aan de andere kant wordt geparkeerd. Dit is een duurzaam en tijdloos ontwerp, waar je ook in de toekomst goed mee vooruit kunt.”

Een impressie van de nieuwe buurt op de plek van woonzorgcentrum Alphonsus in de Helmondse wijk Mierlo-Hout. Op de voorgrond de Pastoor Elsenstraat. In het midden de kloostertuin die de Hoofdstraat (links) verbindt met de Kardinaal van Enckevoirtstraat (rechts).
Een impressie van de nieuwe buurt op de plek van woonzorgcentrum Alphonsus in de Helmondse wijk Mierlo-Hout. Op de voorgrond de Pastoor Elsenstraat. In het midden de kloostertuin die de Hoofdstraat (links) verbindt met de Kardinaal van Enckevoirtstraat (rechts). © JYB architecten

Sievers schetst een gebied waar wijkbewoners voor allerlei activiteiten samenkomen. ,,Reuring komt er. Het moet geen terrein worden dat afgesloten is met hekken. Parkeren en gebouwen aan de randen, veel groen in het midden. Er zijn plekken met verschillende sferen, voor grote en kleine gezelschappen.”

Beweegtuin en horeca

Naast het hoge gebouw aan de Hoofdstraat komt de entree naar de kloostertuin. Die loopt tot de Kardinaal van Enckevoirtstraat, wordt autovrij en toegankelijk voor iedereen. Er komt veel groen, een beweegtuin en mogelijk horeca. De kapel wordt opgeknapt en gaat onder meer ruimte bieden voor culturele activiteiten. 

Via de kloostertuin kun je straks naar de halfverdiepte parkeergarage lopen. Die wordt gebouwd tussen de Houtse Parallelweg en de Pastoor Elsenstraat. Onder meer een braakliggend terrein van Compaen aan de Houtse Parallelweg wordt daarvoor ingezet.

Sloop in fases

Het is de bedoeling medio 2022 te beginnen met de eerste bouwwerkzaamheden. Het wachten is op de oplevering van veertig appartementen die Compaen bouwt in het plan Voorstadhalte, tegenover de Houtse Bazar. Daar verhuist een aantal huishoudens van Alphonsus naartoe. Dit najaar worden daarover gesprekken gevoerd.

Het woonzorgcentrum wordt vervolgens in fases gesloopt. In 2027 moet de nieuwe buurt klaar zijn.

Stedenbouwkundig concept

In Mierlo-Hout werken Savant Zorg, Woningstichting Compaen, QliQ Primair Onderwijs, de ondernemersvereniging Mierlo-Hout, de Wijkraad Mierlo-Hout, JYB Architecten, Beyond Now én de gemeente Helmond samen aan de herbestemming van zorgcentrum Alphonsus en enkele aangrenzende percelen. Het huidige verpleeghuis maakt de komende jaren plaats voor een buurt waar mensen naar elkaar omzien, waar mensen prettig wonen, zorg kunnen geven en krijgen en waar gemeenschapszin centraal staat. Daarbij zetten we ook sterk in op ontmoetingen tussen jong en oud, de leerlingen van de basisschool In het Hart van het Hout en de vooral oudere bewoners van Alphonsus.

Inmiddels is het stedenbouwkundige plan in concept gereed en bereiden we de herbestemmingsprocedure voor. Het is onze ambitie om hier direct na de zomer mee te kunnen gaan starten.

In het stedenbouwkundige plan gaan we uit van een autovrij binnengebied, de kloostertuin, waar vanzelfsprekende ontmoetingen kunnen ontstaan. Het groen hier is niet alleen kijkgroen, maar ook bedoeld als locatie voor buitenactiviteiten en om hittestress tegen te gaan.

Rond de kloostertuin liggen verschillende blokken die met name voor bewoning bedoeld zijn in een zeer divers palet. Zo realiseren we kleinere en grotere woningen in verschillende prijssegmenten, woningen voor mensen met een hoge zorgvraag, een lage zorgvraag en voor mensen zonder zorgvraag. Een deel van de woningen zal ook bestand zijn voor spoedzoekers. Naast de woningen zal er kantoorruimte komen alsmede ruimte voor enkele recreatieve en paramedische voorzieningen en horeca.

Om het middengebied autovrij te houden, realiseren we tussen de Houtse Parallelweg en de Pastoor Elsenstraat een half verdiepte parkeergarage. De ontsluiting van deze parkeergarage en de inrichting zijn nog onderwerp van studie. We zijn al wel van mening dat we met deze parkeergarage bij zullen dragen aan de verbetering van de parkeerproblematiek ter plaatse.

Langs de Hoofdstraat komt een hoger woonblok om het plein te markeren en de entree naar de kloostertuin te begeleiden. Op het exacte aantal verdiepingen van dit woonblok, en van de andere in het gehele plangebied studeren we nog.

Met één klik weet je alles over elk perceel in de wijk; Mierlo-Hout proefgebied omgevingsplan

HELMOND – Mag ik een schuur bouwen in mijn tuin en kan ik dat oude tuinhuisje dan slopen en die boom kappen of moet ik vergunningen hebben? Met één druk op de knop is straks te zien wat er op je eigen of andermans terrein mag. Alle regels worden gebundeld in de omgevingsplannen die gemeenten moeten maken. In Helmond komt er als eerste een voor Mierlo-Hout.

Artikel van Bianca Clerx in het ED van 15 april 2020

Er komen minder regels, informatie is eenvoudig te vinden en er wordt meer gekeken naar mogelijkheden. ,,Het uitgangspunt is ja, tenzij. Meedenken met initiatieven van inwoners”, aldus wethouder Gaby van den Waardenburg.

Wie nu een huis wil bouwen, ziet in een bestemmingsplan of dat mag op zijn perceel. Is een oprit naar de openbare weg nodig, dan moet je een uitwegvergunning aanvragen. In sommige wijken mag je je huis niet paars schilderen en is een hoge houten schutting taboe. Die informatie staat dan in een beeldkwaliteitplan. Staat er een boom in de weg of moet je de bodem saneren? Dan moet je weer bij andere loketten zijn. Straks is er één plek waar je alles kunt vinden.

Feestje op het plein?

De nieuwe Omgevingswet verplicht gemeenten omgevingsplannen te maken. Daarmee moet het een stuk gemakkelijker zijn om informatie te vinden over alle percelen. In ruimere zin dan bij bestemmingsplannen. Het omgevingsplan geeft niet alleen aan waar plek is voor een huis, een restaurant of fabriek, het gaat ook over natuur en milieu en wat nodig is voor een veilige en gezonde leefomgeving. En het geeft antwoorden op vragen als ‘mag ik een evenement organiseren op het plein in de wijk?’ en ‘kan ik mijn frietbus bij het winkelcentrum neerzetten?’. Alle gegevens die nu verdeeld zijn over tientallen wetten, richtlijnen en verordeningen worden samengebracht.  

Mierlo-Hout is voor de gemeente een fijn ‘proefgebied’ omdat de wijk alle elementen heeft – van woningen, winkels en bedrijven tot een kerk, culturele instellingen en historisch erfgoed – om heel breed ervaring op te doen met de nieuwe omgevingsplannen. ,,De wijk staat ook niet stil. Een aantal ontwikkelingen kan meteen worden meegenomen”, aldus Van den Waardenburg. Te denken valt aan het initiatief Dorpsplein Mierlo-Hout. Daarbij werken Woningstichting Compaen, Savant Zorg, QliQ Primair Onderwijs, de wijkraad en de ondernemersvereniging samen aan het vernieuwen van het hart van de wijk.

Na de zomervakantie wordt begonnen aan het plan. De zwakke en sterke punten van Mierlo-Hout worden in kaart gebracht en bewoners en ondernemers wordt gevraagd wat zij belangrijk vinden en voor de toekomst wensen. Van den Waardenburg wil de verwachtingen wel meteen een beetje temperen. ,,Het is niet zo dat we voor iedereen van alles mogelijk gaan maken. We gaan niet uit van het individuele belang, maar van wat we willen beschermen als gemeenschap.” Natuur of cultuurhistorisch erfgoed bijvoorbeeld. En soms liggen zaken al vast. ,,Je kunt niet zeggen we willen die spoorlijn niet meer.”

Na Mierlo-Hout volgt de rest van de stad. Helmond maakt voor elk van de twaalf wijken een document.  Die komen samen in één plan voor heel de stad. Tot 2029 is er de tijd om dat voor elkaar te krijgen.

De botsproef

Voor sommige gebieden moeten scherpe keuzes gemaakt worden. ‘De botsproef’, noemt Van den Waardenburg het. ,,We willen natuur houden zodat we vanuit de stad snel in het groen zijn om te wandelen en fietsen. Maar we willen ook huizen bouwen en bedrijventerreinen realiseren. Wat is belangrijker? Daar moet de gemeenteraad een besluit over nemen.”

De nieuwe wet zou op 1 januari 2021 in werking treden. Dat is voor onbekende tijd uitgesteld. Het lukt het Rijk niet om op tijd het digitale platform klaar te hebben waarop provincies, gemeenten en waterschappen alle informatie moeten publiceren en burgers gegevens kunnen bekijken en vergunningen moeten aanvragen.