HELMOND – Mag ik een schuur bouwen in mijn tuin en kan ik dat oude tuinhuisje dan slopen en die boom kappen of moet ik vergunningen hebben? Met één druk op de knop is straks te zien wat er op je eigen of andermans terrein mag. Alle regels worden gebundeld in de omgevingsplannen die gemeenten moeten maken. In Helmond komt er als eerste een voor Mierlo-Hout.
Artikel van Bianca Clerx in het ED van 15 april 2020
Er komen minder regels, informatie is eenvoudig te vinden en er wordt meer gekeken naar mogelijkheden. ,,Het uitgangspunt is ja, tenzij. Meedenken met initiatieven van inwoners”, aldus wethouder Gaby van den Waardenburg.
Wie nu een huis wil bouwen, ziet in een bestemmingsplan of dat mag op zijn perceel. Is een oprit naar de openbare weg nodig, dan moet je een uitwegvergunning aanvragen. In sommige wijken mag je je huis niet paars schilderen en is een hoge houten schutting taboe. Die informatie staat dan in een beeldkwaliteitplan. Staat er een boom in de weg of moet je de bodem saneren? Dan moet je weer bij andere loketten zijn. Straks is er één plek waar je alles kunt vinden.
Feestje op het plein?
De nieuwe Omgevingswet verplicht gemeenten omgevingsplannen te maken. Daarmee moet het een stuk gemakkelijker zijn om informatie te vinden over alle percelen. In ruimere zin dan bij bestemmingsplannen. Het omgevingsplan geeft niet alleen aan waar plek is voor een huis, een restaurant of fabriek, het gaat ook over natuur en milieu en wat nodig is voor een veilige en gezonde leefomgeving. En het geeft antwoorden op vragen als ‘mag ik een evenement organiseren op het plein in de wijk?’ en ‘kan ik mijn frietbus bij het winkelcentrum neerzetten?’. Alle gegevens die nu verdeeld zijn over tientallen wetten, richtlijnen en verordeningen worden samengebracht.
Mierlo-Hout is voor de gemeente een fijn ‘proefgebied’ omdat de wijk alle elementen heeft – van woningen, winkels en bedrijven tot een kerk, culturele instellingen en historisch erfgoed – om heel breed ervaring op te doen met de nieuwe omgevingsplannen. ,,De wijk staat ook niet stil. Een aantal ontwikkelingen kan meteen worden meegenomen”, aldus Van den Waardenburg. Te denken valt aan het initiatief Dorpsplein Mierlo-Hout. Daarbij werken Woningstichting Compaen, Savant Zorg, QliQ Primair Onderwijs, de wijkraad en de ondernemersvereniging samen aan het vernieuwen van het hart van de wijk.
Na de zomervakantie wordt begonnen aan het plan. De zwakke en sterke punten van Mierlo-Hout worden in kaart gebracht en bewoners en ondernemers wordt gevraagd wat zij belangrijk vinden en voor de toekomst wensen. Van den Waardenburg wil de verwachtingen wel meteen een beetje temperen. ,,Het is niet zo dat we voor iedereen van alles mogelijk gaan maken. We gaan niet uit van het individuele belang, maar van wat we willen beschermen als gemeenschap.” Natuur of cultuurhistorisch erfgoed bijvoorbeeld. En soms liggen zaken al vast. ,,Je kunt niet zeggen we willen die spoorlijn niet meer.”
Na Mierlo-Hout volgt de rest van de stad. Helmond maakt voor elk van de twaalf wijken een document. Die komen samen in één plan voor heel de stad. Tot 2029 is er de tijd om dat voor elkaar te krijgen.
De botsproef
Voor sommige gebieden moeten scherpe keuzes gemaakt worden. ‘De botsproef’, noemt Van den Waardenburg het. ,,We willen natuur houden zodat we vanuit de stad snel in het groen zijn om te wandelen en fietsen. Maar we willen ook huizen bouwen en bedrijventerreinen realiseren. Wat is belangrijker? Daar moet de gemeenteraad een besluit over nemen.”
De nieuwe wet zou op 1 januari 2021 in werking treden. Dat is voor onbekende tijd uitgesteld. Het lukt het Rijk niet om op tijd het digitale platform klaar te hebben waarop provincies, gemeenten en waterschappen alle informatie moeten publiceren en burgers gegevens kunnen bekijken en vergunningen moeten aanvragen.